Nadgodziny

Nadgodziny, to dla jednych pracowników marzenie, bo to dodatkowe zasilenie domowego budżetu.

Pod warunkiem, że to płatne nadgodziny, a nie wymagania pracodawcy dotyczące dodatkowego wykonywania pracy bez rekompensaty. Są pracownicy, którzy szukają pracy, w której będą mogli wykonywać pracę w nadgodzinach.

Nadgodziny dla innych pracowników to koszmar, bo oznaczają dłuższą pracę i zaburzenie rytmu dnia, mniej czasu dla siebie, członków rodziny, znajomych i na swoje pasje.

Nadgodziny dla pracodawcy to dodatkowy koszt wytworzenia produktów czy usług. Koszt wyższy niż zakładany, bo z dodatkiem 50% lub 100%. To także dowód, że nie jest zatrudniona odpowiednia ilość pracowników, szczególnie wtedy gdy konieczność pracy w nadgodzinach występuje często. Nadgodziny, to czasem świadomy wybór pracodawcy, bo zlecenie nadgodzin aktualnie zatrudnionym pracownikom może być tańsze niż zatrudnienie kolejnych pracowników. Nowi pracownicy, to koszt rekrutacji, stworzenia stanowiska pracy, przeszkolenia pracownika, poniesienia kosztów wynagrodzenia przy określonym wymiarze czasu pracy. To złożony temat i można tu jeszcze podać wiele argumentów, dlaczego pracodawcy nie zatrudniają dodatkowych pracowników.

Roczny limit nadgodzin to kodeksowe 150 godzin lub regulaminowe do 416 godzin, a przy uwzględnieniu wykorzystania urlopów: do 376-384 godzin. Jeśli w regulaminie pracy nie wprowadzono wyższej ilości nadgodzin rocznie, to obowiązuje limit 150 godzin.

Tygodniowy limit nadgodzin to 8 godzin, a wynika z przepisu, który określa maksymalną tygodniową ilość pracy jako 48 godzin.

Dzienny limit nadgodzin: nie jest wskazany w przepisach wprost, ale przyjmuje się, że jest to 5 nadgodzin przy podstawowym systemie czasu pracy, a wynika z tego, że w każdej dobie przysługuje pracownikowi 11 godzin odpoczynku dobowego, co oznacza że można maksymalnie przepracować 13 godzin.

Nadgodziny to obowiązek pracownika, chyba że wychowuje dziecko do lat 8 i nie zgadza się na pracę w nadgodzinach. Odmowa pracy w nadgodzinach może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę z pracownikiem.

Zakaz pracy w nadgodzinach dotyczy kobiet w ciąży oraz młodocianych.

Konieczność wypłaty dodatkowego wynagrodzenia, jak za nadgodziny może wystąpić nawet wtedy, gdy nie zostanie przekroczona miesięczna norma czasu pracy. Ma to miejsce wówczas, gdy pracownik ma udzieloną za małą ilość dni wolnych w miesiącu/w okresie rozliczeniowym. Może wynikać także z przekroczeń tzw. doby pracowniczej.

Nadgodzin nie można planować.

Czy nadgodziny są zlecane i wykonywane przy uwzględnieniu powyżej wskazanych warunków brzegowych? Nie zawsze. Ale to odpowiedzialność pracodawcy.

Czy po przekroczeniu limitów nadgodzin należy się pracownikowi dodatkowa rekompensata? Nie. Ale pracodawca może otrzymać karę z Państwowej Inspekcji Pracy.

Większość nadgodzin wynika z tzw. szczególnych potrzeb pracodawcy. Może to być nagłe zamówienie, problemy z produkcją, absencje pracowników etc.

Wynagrodzenie za nadgodziny. To interesuje wszystkich. Za pracę w nadgodzinach należy się normalne wynagrodzenie oraz dodatek.

Najprościej temat ujmując:

1. Za nadgodziny należy się dodatkowe wynagrodzenie wg stawki zaszeregowania.

Np. wynagrodzenie zasadnicze 8000 brutto; miesięczna norma czasu pracy: 160 godzin.

Stawka za 1 godzinę pracy: 8000/160 = 50 zł.

50 zł to jest wynagrodzenie za 1 nadgodzinę po normalnej stawce.

• Dodatek za pracę w nadgodzinach:
• w dni robocze: 50% stawki, czyli 25 zł;
• w niedziele i święta: 100% stawki, czyli 50 zł;
• za pracę w przysłowiową sobotę, a dla pracowników dla których sobota jest zwykłym dniem pracy, to za pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy:
• powyżej 8 godzin pracy: 50% stawki, czyli 25 zł;
• do 8 godzin: 100% stawki czyli 50 zł;

Jeśli w przysłowiową sobotę pracownik wykonuje pracę przez 11 godzin, to za 8 godzin przysługuje 100%, a za 3 godziny 50%. Niektórzy pracodawcy decydują się wypłacać za cały dzień dodatek 100%.

• za pracę w nocy: 100% stawki, czyli 50 zł;

Za pracę w nadgodzinach należy się wynagrodzenie + dodatek, czyli de facto 150% lub 200%, tj. 75 zł lub 100 zł za 1 godzinę pracy w nadgodzinach.

W zamian za pracę w nadgodzinach może być udzielony czas wolny. Jeśli wynika to z inicjatywy pracodawcy, to udziela się czasu wolnego w stosunku 1:1,5 (za 1 nadgodzinę, udziela się 1,5 godziny czasu wolnego). Jeśli wynika to z inicjatywy pracownika, to udziela się czasu wolnego w stosunku 1:1 (za 1 nadgodzinę, udziela się 1 godzinę czasu wolnego).

Nadgodziny tzw. dobowe rozlicza się w danym miesiącu (nadgodziny w dni robocze i nadgodziny w dni wolne powyżej 8 godzin). Nadgodziny tzw. średniotygodniowe (za mała ilość dni wolnych) rozlicza się na koniec okresu rozliczeniowego. Okres rozliczeniowy może wynosić np. 1 miesiąc, 3 miesiące, 4 miesiące.

Powyższe informacje nie wyczerpują tematu nadgodzin, ale mamy nadzieję że rozwialiśmy choć trochę wątpliwości.